Er zijn verschillende vormen van domotica voor ouderen in de thuissituatie. Ze helpen risicosituaties voorkomen en geven ouderen een gevoel van veiligheid. Domotica voor de thuissituatie wordt ook wel aangeduid als ‘zorg op afstand’. Wat is precies de betekenis van deze termen?

• Zorg op afstand
  Zorgverlener en cliënt bevinden zich niet op dezelfde plek. Ze gebruiken de ICT-mogelijkheid voor monitoring, consultatie en behandeling op afstand.
• Domotica
  Domotica is een ouder en breder begrip. De oorspronkelijke beschrijving is: hoogtechnologische toepassingen in een woning waardoor mensen (langer) zelfstandig kunnen blijven wonen. Zorg op afstand wordt vaak beschouwd als onderdeel van domotica.

Historie

Domotica voor thuiswonende ouderen kwam in de jaren 90 in opmars. Toepassingen werden toen aangebracht in wooncomplexen voor ouderen.

Tegenwoordig zijn er veel meer mogelijkheden. Toepassingen worden niet meer aangebracht in een woning. Ze zijn overal plaatsbaar en verplaatsbaar, mede dankzij de draadloze technologie. Aan domotica is vaak een zorg- en dienstenarrangement gekoppeld. Dat wordt geleverd door een thuiszorgorganisatie of zorginstelling in de buurt.

Domotica voor ouderen zonder probleem of hulpvraag

Er is uiteenlopende technologie beschikbaar voor zelfstandige wonende ouderen die nog geen hulpvragen hebben. Ze zijn gebaat bij domotica die hun een gevoel van veiligheid geven. Onderstaande oplossingen zijn apart of gecombineerd met elkaar in te zetten. Voorbeelden zijn:

• Persoonsalarmering
  De oudere roept bij nood hulp in via een alarmknop aan een halsketting, gekoppeld aan speciale apparatuur bij de telefoon.
• Brandalarm en inbraakalarm
  De apparatuur slaat alarm in de woning en bij de hulpcentrale als er sprake is van brand of inbraak.
• Videocommunicatie 
  De cliënt kan daarmee op afstand communiceren met een zorgverlener. Mensen gebruiken deze voorziening ook steeds vaker om in contact te blijven met familie en vrienden. Ook hebben de voorzieningen de mogelijkheid om eenvoudig het internet op te gaan.

Domotica voor ouderen volgens het ‘wat-als-principe’

Bij chronische ziektes zoals hartfalen en diabetes zijn andere toepassingen benodigd. Bovenstaande domotica zijn dan verder uit te breiden met specifieke oplossingen. Voorbeelden zijn:

• Randapparatuur (gekoppeld aan de videocommunicatie) die gegevens over de gezondheid verzamelt en doorgeeft aan de zorgverlener, bijvoorbeeld de insulinewaarde van de cliënt
• Technieken waarmee de cliënt de omgeving kan besturen, zoals het licht aandoen, het zonnescherm neerlaten of het slot op de voordeur dichtdraaien

Domotica voor mensen met vergevorderde dementie

Mensen met dementie wonen vaak nog lang thuis. In een vergevorderd stadium gaan zij door desoriëntatie soms dwalen. Ook is de valkans groter door spierverstijving. Voor deze mensen zijn veel domotica ongeschikt. Alleen domotica die zij niet zelf hoeven te bedienen of hoeven te dragen, zijn een oplossing. Voorbeelden zijn:

• Sensorennetwerk
  Met infrarood bewegingsmelders worden de bewegingen van de bewoner gevolgd. De signalen gaan naar een computer in de woning of via internet naar een externe server.
• Computerprogramma
  Een programma op deze computer analyseert en interpreteert vervolgens de signalen van het sensorennetwerk. Het programma ontdekt mogelijke noodsituaties, zoals een valpartij. Ook registreert het afwijkingen ten opzichte van het gebruikelijke dagelijkse levenspatroon, bijvoorbeeld toenemende onrust in de nacht. Deze technologie vormt een bron van informatie voor behandelaars en zorgverleners. Ze is vooral handig voor ouderen die zonder partner leven.